Mijn eerste maand als animator bij BEELDKRACHT zit erop. Zodoende heb ik afgelopen maand aan meerdere projecten gewerkt, waaronder vooral animaties. Benieuwd? Hier zal ik binnenkort meer over loslaten.
Vandaag niet, vandaag stappen we even af van het commerciële. Ik wil jullie een beetje geven van mij en mijn affectie voor film. Naast mijn passie voor animatie koester ik namelijk een liefde voor experimentele film. Een kunstvorm die voor mij dient als bron van inspiratie wat betreft het prikkelen van de zintuigen.
Experimentele film is zoals de naam het eigenlijk al zegt: een experiment. De filmmaker is op ontdekkingstocht en kijkt wat er allemaal mogelijk is met montage, muziek, contrast, herhaling, compositie en camerabeweging. Experimentele film heeft eigenlijk meer overeenkomsten met beeldende kunst dan met film. De filmmaker gebruikt zijn film als schilderdoek en zijn acteurs en objecten als verf. De verhaallijn in deze films ontbreekt vaak gedeeltelijk of geheel. De vorm staat boven de inhoud.
Bij Hollywood cinema daarentegen, speelt de continuïteit een grote rol. De regie, fotografie, acteerstijl, montage en de muziek moeten vanzelfsprekend zijn. Deze moeten zo goed zijn dat ze niet opvallen. Het gaat immers om het plot van het verhaal en de acteurs. Het camerabeeld mag wel mooi zijn, maar niet zo mooi dat ze afleid. Als men een scène bekijkt moet men het gevoel hebben dat die scène zich voor de toeschouwer afspeelt. De Hollywood film biedt een verhaal met simpele, op emotie gerichte ideeën met een duidelijke, heldere presentatie.
Omdat deze emoties door middel van een duidelijke, heldere presentatie in beeld worden gebracht, ontbreekt het in deze films naar mijn idee vaak aan diepgang. De toeschouwer krijgt niet de kans om de emotie zelf te plaatsen. De emotie die je moet voelen, wordt als het ware voorgekauwd. Ik zie de emotie binnen de klassieke Hollywood cinema dan ook meer als meeleven dan als het ervaren van de emotie.
Het bekijken van experimentele films is altijd een beetje experimenteren met jezelf. Je word geconfronteerd met je eigen verwachtingen, spanningsboog en kijkgedrag.
Jeroen Eisinga maakte in 1997 de film ‘Arm schaap’. In de film zie je een schaap dat op zijn rug ligt. Het dier staat doodsangsten uit, omdat het niet in staat is zelfstandig overeind te komen. De film duurt 5 minuten en bestaat uit één shot. Het wordt vanuit een point of view gefilmd, waardoor je als toeschouwer als voyeur naar de film kijkt. Over deze film is veel ophef geweest. De reden hiervan is dat wanneer een schaap langer dan een uur op zijn rug ligt, het dier sterft. Uiteraard heeft de maker het schaap na 5 minuten weer rechtop gezet.
Het “mooie” aan de film vind ik dat je als toeschouwer geprikkeld wordt zelf een emotie te kiezen, te ervaren en je wordt gedwongen tot het innemen van een eigen standpunt. Je wilt het schaap helpen maar dat kan niet, want het is een film. Dit creëert een gevoel van machteloosheid en tenslotte roept het een gevoel van boosheid op. Je wordt gedwongen actief naar het beeld te kijken.
Interview link DWW
Het maken van een experimentele film is voor de maker een soort ontdekkingsreis. Een mooi voorbeeld van deze ontdekkingsreis die de maker moet ondergaan om te komen tot het overbrengen van een emotie vind ik in de film ‘Careless reef’ van Gerard Holthuis.
Careless Reef’ is zonder twijfel een kunstfilm, maar wel één die voor iedere toeschouwer te behappen is. In deze experimentele documentaire dalen we af naar de riffen van de Rode Zee, waar grijze steenformaties de habitat vormen van een beperkte hoeveelheid vissen en andere maritieme schepselen. Dit onderzeese landschap oogt soms wat claustrofobisch maar kent ook verrassende vergezichten.” Bron
Bekijk de film
Tijdens de montage van zijn film kwam Holthuis er na de eerste edit achter, dat zijn film meer op een natuurfilm leek dan op dat wat hij echt wilde maken en laten zien. De drijfveer voor hem om onder water te gaan, lag boven water. Het moment dat alles je teveel wordt en je overprikkelt raakt, waarop je begint te zinken. Hij is onder water de wereld gaan creëren die zich boven water afspeelt. Met zijn nieuwe montage weet hij mij van mijn stoel te blazen. Holthuis weet een mooi beeld te schetsen van het prikkelbombardement dat de alledaagse moderne wereld met zich meebrengt.
